Het schild van Medusa

In de eerste zeven jaar van ons leven vindt onze motorische ontwikkeling nauw samen met de ontwikkeling van onze hersenen. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt is juist ons brein bij uitstek een ‘relatie-orgaan’: het bouwt bruggen tussen onze zintuiglijke waarnemingen en de wereld buiten onszelf via ons denken, voelen en willen. De mythe van Medusa is een symbolisch verhaal. Van Medusa kennen we eigenlijk alleen het hoofd en bij hoofd wordt vooral gedacht aan brein. Het breindenken regelt alle fysieke basisfuncties. Als het eropaan komt en dat is meestal pas als we intern een conflict hebben, ergens gevaar zien, wint in negen van de tien gevallen de emotie, het instinctieve of onderbuikgevoel. Dat is het besmettelijke van angst. Het trekt vaak ook anderen mee…. 

Een mythe als deze zal ons laten zien wat er gewond is geraakt, hoe de wond is ontstaan, en het lijden dat zo’n wond toebrengt. En we zullen dan zien wat in onszelf genezen moet worden door te sterven en getransformeerd te worden en, ten slotte, welke nieuwe mogelijkheden we moeten leven om de natuurlijke balans te hervinden.

Realiseer je dat een evenwicht zich beweegt tussen twee uitersten en vaak net als een schommel na een tijdje tot stilstand komt. Het komt altijd weer in beweging, immers in de natuur verandert alles elke dag.

De legende van Perseus en Medusa is een van de bekendste mythen uit de Griekse Mythologie. Een van de meest tot de verbeelding sprekende mythologische wezens is het gevleugelde witte paard Pegasus. De moeder van Pegasus is Medusa, uit wiens bloed het paard is geboren.

Medusa is zelf de dochter van een zeegod en eveneens verwant aan de zee; in de symbolieken staat dit voor een onbegrensd en vrouwelijk principe. Medusa staat symbool voor woekerende gevoelens als angst, woede, haat en afgunst die een mens kunnen overspoelen. De ziel van Medusa is versteend. Er zijn verhalen waarin Medusa de ander doodt met haar blik, zij verstenen.

De moeder van Medusa, de godin Athene raadt Perseus dan ook aan Medusa nooit in de ogen te kijken. Dit zou zijn dood kunnen betekenen. Athene ( godin van de wijsheid) gaf hem daarom een spiegelend schild en Hermes gaf Perseus gevleugelde schoenen.

Het vergt een van de grootste uitdagingen van een mens om via innerlijk werk een zo grote transformatie te bewerkstelligen dat we Medusa in onszelf kunnen stillen en uitzuiveren, zodat uit haar Pegasus wordt geboren. Hoe kunnen we dit hoogst actuele verhaal in deze tijd tot stand brengen? Bekijk haar afbeelding van US painter Alice Pike Barney, Medusa, 1892 en lees verder als je haar gevoeld hebt in jezelf…..

Angst is de verstenende emotie, waarbij we uit angst voor het een of ander, ons gevoel terughouden of binnen houden, waardoor we in een isolement komen, ons steeds meer op onszelf terugwerpend. Vooral nu in coronatijd een veel voorkomend fenomeen. Het gevoel van afgescheidenheid versterkt onze angst voor de wereld en deze angst kan zich steeds meer in ons vastzetten, totdat ze verdicht tot chronische angst (bestaansangst) of haat (levenshaat).

In de mythe over Medusa veranderde iedereen die haar recht in de ogen keek onmiddellijk in steen. Dat gebeurt bij een trauma ook. Het versteend en verhard een mens. Er is een wond die niet gekend wil worden. Zo ook Perseus, die zijn schild gebruikt om Medusa af te weren contact te leren maken met het proces waarin je kunt ontdooien. Want, zo leert b.v. Peter Levine in zijn boek ‘de tijger ontwaakt’ – een trauma is geen stoornis, maar een verstoring. Of Bessel van der Kolk die ervan overtuigd is dat trauma’s vooral in het lichaam diepe sporen nalaten. Hoe leer je je weer veilig te voelen in je lichaam?

Het woord trauma staat voor wond, ik ervaar mezelf als een wounded healer die zich belangeloos inzet kennis over een universeel oerbeeld van onze biografie te delen.

Biografiekunde of inzicht in je levensloop is niet hetzelfde als psychotherapie. Psychotherapie is vooral gericht op het verleden en op het verwerken van trauma s uit het verleden. Daarbij is deze therapie met name bedoeld voor mensen die met onverwerkte ervaringen of trauma’s kampen en die niet meer zo goed sturing aan hun eigen leven kunnen geven.

Bij psychotherapie ligt de nadruk op het verwerken van de pijn, het verlies, de onmacht en de gekwetstheid. In biografiewerk zoeken we naar inzicht in het eigen leven en leren we van de wendingen die daar plaatsvonden. Zo bezien is biografiewerk vooral gericht op de toekomst.  Een mooie uitspraak hierbij is: ‘Als je niet weet waar je vandaan komt, dan weet je ook niet waar je naar toe moet.’

Alleen vanuit het gezonde deel in onszelf is zelfregie mogelijk. Het is dus zinvol om daarbij de rol van de held dieper te bekijken.

In de mythe is het de held Perseus die Medusa doodt. Perseus is een held. Als enige kan Perseus Medusa naderen. Hij doet dit door via de spiegeling van zijn schild naar Medusa te kijken en compassie te ontwikkelen. De kunst om compassie te ontwikkelen kun je aangaan door vragen te gaan stellen en een afstemming te vinden waarop de ander in beweging komt door erop te gaan reageren. Zo kun je je antwoorden vinden.

De volheid van onze menselijkheid ligt in het vermogen om de functies van ons drieledig brein te integreren. Onze hersenen worden vaak het driedelig brein genoemd en staan bekend als het Reptielenbrein (willen) , het Limbisch Systeem (voelen) en de Neocortex (denken). Bevriezing of verstening is een laatste toevlucht van de psyché, als alle andere afweermechanismen van vluchten en vechten uitgewerkt zijn.

De kunst is om compassie te ontwikkelen, vragen gaat stellen en een afstemming vindt waarop de ander in beweging komt om erop te gaan reageren en een antwoord te vinden.

Pegasus wordt geboren uit de hals van Medusa, waar hij uit haar bloed ontstaat. Bloedt wordt van oudsher met de ziel verbonden Rudolf Steiner bespreekt in zijn antroposofische leer uitvoerig hoe het bloed de drager is van vergeestelijkte zielenkrachten. Door tot op de bodem van onze psyche af te dalen, zuiveren we onze gevoels- en denkwereld, zodat uit de gereinigde ziel nieuw leven kan ontstaan. Door jouw unieke verhaal in beeld te brengen, leer je jezelf beter kennen en kun je zelf ontdekken waar jouw leven over gaat.

Wij helen door te gaan kijken; wanneer is het verhaal van jouw klacht precies begonnen? En waar gaat het eigenlijk over? Dan kun je namelijk aan de oorzaak gaan werken.

Maar al te vaak vindt je in je dromen eerste aanwijzingen. Misschien droom je over paarden. Een paard is een universeel symbool voor het menselijk lichaam.

Pegasus vertegenwoordigt niet alleen een nieuwe levensimpuls; het witte, gevleugelde paard staat ook symbool voor ons gezuiverd verlangen. Is het voor jou een eenhoorn…?

De naam Medusa betekent ‘Vrouwe’ of ‘Koningin’. In feite had Medusa als Anatolische Grote Godin de zorg over de overledenen, die ze begeleidde naar de onderwereld. In de onderwereld, die ook wel de hel genoemd wordt, vindt de transformatie en de vereniging plaats. Veel godinnen dragen in haar naam iets van ‘hel’ in zich. Denk maar aan de Oudnoorse onderwereldgodin Hel en de Frau Holle uit de Duitse folklore. Leven en dood. De dood hoort bij het leven. De manier waarop we dan doen verandert voortdurend.

Daar waar liefde is, kan geen angst zijn.
Een mooie compassievolle vraag is
Wat zou liefde nu doen………..?

© Joke – www. fluisteralsjeblieft.nl

geschreven in 2020, surf je verder op de website?