Het verhaal van ons leven is al een tijdje aan de gang als we op de wereld komen. Ook al weten we dat onze oorsprong uit een ver verleden stamt, kent onze levensgeschiedenis een generatieafstand tussen grootouders en kleinkinderen. Ook hun levensgeschiedenissen met een waaier aan ervaringen kleurt ons eigen verhaal. Het opent ons voor een verbinding met het verleden, het heden en de toekomst en het daarbij behorende tijdsklimaat.
Het verhaal over onze komaf was al begonnen
De groene man ken je vast wel. Een gezicht dat -deels- gemaakt is van bladeren, of een gezicht waar bladeren uit de mond (of soms oren, neus en ogen) stromen. Het gezicht met blad is meestal te relateren aan de eik, acanthus of klimopblad en soms van wijnrank of meidoorn. Eén enkele keer is hij gekroond met een fleur-de-lis.
Als je erop let kun je de groene man tegenkomen in de Europese bouwkunst. Vooral in of om Gotische kerken en kathedralen, maar vanaf de Renaissance vind je de gebeeldhouwde ‘koppen’ van Groene mannen ook op andere gebouwen en tegenwoordig ook naast een boeddha in tuinen.
Net als over Maria Magdalena kun je over de groene man veel verschillende gedachten tegenkomen en bladerend in (kunst) boeken net zo. Een mooie zin die ik tegenkwam is deze: De Groene man is jong, vol groeikracht en potentie en moet nog ‘ontgroend’, dus geïnitieerd worden in de geheimen van de wereld van de volwassenen.
Zo bezien zijn het verhalen en beelden die we in verband mogen brengen met onze universele inwijdingsweg. Maria Magdalena blijft echter een mysterieuze en ongrijpbare vrouw en de Groene Man net zo. Toch heeft het wel zin om je erin te verdiepen en de zeven knopen in je ziel te ontwarren. Maria Magdalena heeft het niet over stappen maar over knopen, iets uit de knoop halen, ontwarren. Als je kijkt in het gezicht van de groene man lijkt het wel de blik van iemand die midden in de beproeving van zijn inwijding zit. Het is vaak een gekwelde blik, soms wat bozig of verstoppend alsof er iets geofferd werd om wedergeboren te kunnen worden.
Op de uitnodiging voor kroningsdag van Charles en Camille staan veel symbolieken, dieren en planten en landensymbolieken met in het midden de tekst. Helemaal onderaan kun je de groene man zien; wordt er met de kroning een symbolisch offer gegeven of mogen we dit zien als het symbool voor de verbinding van de mens met de natuur? Hieronder een fragment uit de onderste ring van de uitnodiging…. en een link naar betekenisgeving van de rituelen door Margaret Barker die plaats vonden op in relatie tot rijke geometrische beelden op de vloer waarop de kroning plaatsvond. De Westminster Pavement werd gebouwd in 1268 met behulp van de kenmerkende Cosmati-stijl van mozaïekrondellen
Mijn speurtocht naar de betekenis van de Groene man werd zo weer geactiveerd, inmiddels is het voor mij als een speurtocht door het landschap van mythologische voorstellingen naar archetypen die te verbinden zijn met rituelen. Rituelen markeren verandering. Welke verandering?
Rituelen geven ons ritme. Kleine, dagelijkse rituelen. Seizoen rituelen of rituelen rondom grote levensmijlpalen. Rituelen, symbolen en ceremonieën geven we van generatie op generatie door….
Rituelen horen bij de mens. Rituelen verbinden ons. Een mooi beeld is het beeld van de levensboom, de stamboom of het dansen rondom de meiboom. De eik was de heilige boom van de druïden. Eikenbladeren geven de band met het Keltisch christendom aan. Hier in het Zeeuwse landschap komen heel voorzichtig de vele meidoornhagen tot bloei. Ik heb me laten vertellen dat waar de meidoorn nog een erfafscheiding biedt dit een gewoonte is die overgenomen is van de Germanen.
Wie is de groene man? De groene man heeft volgens mij een duidelijke verbinding met Dionysos. Dionysos is een vegetatie god, nauw verbonden met de wijn(bouw) en de fruitteelt. Soms ook zie je in musea een relatie met poëzie, theater en muziek. Over de wijngod doen kleurrijke mythologische verhalen de ronde, ze slingeren als wijnbladeren rondom hoofden van mensen die de hele aarde bewonen.
Het kernwoord is ‘ontwikkeling’ (je mag verder lezen…onder de afbeelding van een jonge dionysos gaat de tekst verder)
Voor de Grieken en de Romeinen was Dionysus (of Bacchus) een mooie jongeman met een grote krans van wijnbladeren op het hoofd. In ‘beschonken’ toestand ondersteunt door een Sater. Van al het uitlopende groen en vooral het veel in zonlicht baden kan je in extase komen. De kunst is hier niet in mee te gaan, maar het oorspronkelijke te zoeken. De wijngod staat immers voor het heilig huwelijk en net als in Eleusis speelt het graan een belangrijke rol in deze rituelen en ceremoniën. Graanhalmen en korenhalmen verbinden ons met brood, samen met druiven zo je wil met rituelen uit mysteriegodsdiensten als voorbodes van de eucharistie. Het heilig huwelijk, de hieros gamos, mag allereerst in de mens zelf ontwikkelt worden. De vrouwelijke en mannelijke krachten in de eigen ziel. Vroeger voelde mensen dit aan, ze noemde het ‘God’ en ‘Godin’. Nu zijn deze woorden taboe….
Symbolieken en de duiding die je eraan geeft hebben meestal een directe relatie met je eigen familiehistorie. Om deze knopen te ontwarren zijn levensfasen de invalshoek bij uitstek. Zo kan het weidse panorama van de ziel met haar ontwikkelingsmogelijkheden (denken, voelen, willen) zichtbaar worden. Bij uitstek in de periode van 21 tot 42 jaar komen veel omstandigheden op andere manier tevoorschijn van de voorafgaande eenentwintig jaar. Ook de onafgemaakte. Misschien ben je daar al voorbij en keren de 3x 7 jaren voor de derde keer bij je langs, nu om geestkracht te vinden.
Herdenken gaat samen met rituelen. Het is ook een traditie. Traditie is een geschenk van de voorouders. Het is rijk aan ervaringen, gevoelens en waarden van vorige generaties. Dat maakt tradities sterk en krachtig. Alleen dit maakt het al belangrijk om de geschiedenis van je voorouders te kennen en doorheen hun manieren van opvoeden, behoedzaam naar beelden zoekend, het begrip voor die ziel die zich steeds verder ontwikkelt en ontvouwt, almaar laten toenemen. Misschien is je interesse gewekt en is een dagje uit naar de expositie De Bentvueghels in Utrecht hierbij passend. De Bentvueghels gedroegen zich vaak als jonge studenten. Ze brachten offers aan Bacchus en er was een soort ontgroeningsritueel, dat werd gevolgd door een inhuldiging. Het nieuwe Bentlid werd vervolgens ‘gedoopt’ met een Bentnaam die de andere leden bedachten. Het is ook heel leuk om meer te gaan lezen over de vloer, die net als het labyrint in Chartres staat voor zoveel meer……
In de eerste 3 zevenjaarsfasen zien we drie keerpunten: het schoolrijp worden, de puberteit en het mondiger worden. Drie grote stappen die op haar eigen wijze in de 3x 7 jaren daarna aan de hand van werkelijke levensgeschiedenissen ons onherroepelijk de vraag meegeven: hoe gebruik jij de vrijheid die jou gegeven werd en vooral ook hoe geef jij vorm aan het herdenken, wat geef jij je kinderen mee en welke rituelen zijn daarbij voor jou van waarde…?
Hoe vier je vrijheid als je levensverhaal wortelt in een bredere context?
In wereldwijde mythologieën en verhalen vinden we een schat aan metaforen en symbolen die ons ook toegang geven tot het onderzoeken van de geheimen van het leven en het verloop van onze levenswandel en het gesprek onderling. Ken jij het verhaal van wat tegenwoordig wel het intergenerationele wordt genoemd en welke plek neem jij daarbij in?
© Joke – http://www.fluisteralsjeblieft.nl
Natuurlijk leren van de ritmes en wetmatigheden in eigen levensloop
fluisteralsjeblieft 