Dit is een tijd van verandering. Het is een tijd om moedig te zijn, risico’s te nemen, het verlangen van je hart te volgen, op alle gebieden van je leven. Door werkelijk de stem van je hart te volgen, sla je je wortels diep in de aarde, en voel je dat het leven hier waard is om geleefd te worden.
Als de zon in het oosten opkomt is natuurlijk de vraag ‘waar is dat oosten dan’?
Als openingszin heb ik voor deze zin gekozen:
Wat zich volledig ontwikkeld heeft is je verleden. Tegelijk is alles wat zich niet ontwikkeld heeft in kiemtoestand gebleven, dat is uiteindelijk je toekomst. De lentetijd is bij uitstek de tijd waarin de Paascyclus het gesprek wil openen met hulp van de beelden die in ons leven.
Nu de lente is begonnen en de Paascyclus weer is begonnen is het zinvol eens je aandacht te verleggen. Vaak wordt het Paasfeest in relatie gebracht met lijden. De lijdenstijd, de passietijd. Elk jaar staat de paastraditie in vrijwel alle tradities rond dezelfde dagen en altijd in de lente.
Wie onthouden heeft dat onze levensloop in fasen ingedeeld kan worden, behulpzaam bij het terugkijken weet misschien ook nog dat de grotere fasen de namen van de seizoenen meekregen. Dat is al een heel oud gebruik en nodigt ook uit je te verbinden met het ritme van de natuur. Wij zijn immers de belichaming van dat ritme.
Natuurlijk leren van je eigen levensloop is leren van het Natuurlijk ritme
In mijn pubertijdsjaren vond ik de lente lastig. Pas in het werken met de wetmatigheden ging ik begrijpen wat het lastige dan was. Zoals de natuur zich ging ontvouwen en tot bloei kwam lukte mij niet. Dat maakte dat ik ging nadenken over wat ziek zijn eigenlijk is. Ik ontdekte dat je jezelf ziek en gezond kunt denken en vooral ook hoeveel grip gedachten op je doen en laten kunnen hebben, vooral ook op je emoties. Terugkijkend kan ik nu zien dat ik in die jaren de stap gezet heb van passie naar compassie. Een belangrijke stap die ik in al die jaren daarna broodnodig bleek te hebben.
Om jaarfeesten in relatie te brengen tot mijn eigen levensloop gebruik ik vaak beelden. Kunst, lezen en ook veel in de natuur zijn en zien wat er aan oerbeelden in mij opborrelen. Oerbeelden van feesten die ons in de loop van het jaar vergezellen bieden ons een vertrouwd beeld, het kan voelen als een vriendschap. Natuurlijk kunnen beelden een eigen leven gaan leiden, maar zoals juist in een goede vriendschap is er respect is voor elkaars interpretatie. Compassie brengt je soms ook op andere gedachten die zich ontvouwen doorheen de beelden.
Zo zou ik het beeld van het Paasfeest als een verticale balk omschrijven. Dat is het beeld van Pasen, wat begint op de eerste zondag (palmzondag) ná de eerste volle maan na het begin van de lente. De verticale richting als beeld van het paasfeest zie ik in de paastakken, bij de uitlopende bomen, bij bloemen die zich oprichten en hun hart openen voor de zon. En ook in de kunst zie ik die verticale balk, het kruis is immers vooral een verticale balk waar hoofd en voeten samenkomen.
Het Paasfeest én de lente komen verhalen samen die allemaal uitnodigen de tuin in te gaan. Of dit nu de tuin of hof van Gethsémané is of later daar waar Maria Magdalena meende de tuinman te zien, of nog verder terugkijken naar scheppingsverhalen. In veel scheppingsmythen zien we als belangrijkste thema’s de strijd tussen goede en kwade natuurkrachten. De middentuin, zoals de Aarde in de mythologie meestal genoemd wordt, wordt vaak gedragen door steunpilaren. Op elke ‘hoek’ een steunpilaar, daaraan ontlenen we onze huidige namen van de vier kompasrichtingen: noord, zuid, oost en west.
De verticale richting in je eigen tuin kan je uitnodigen verder te mijmeren. Neem dan ook mee dat je gedragen wordt, steunpilaren die in de mythologie zo een belangrijke rol spelen en nog steeds herkenbaar zijn voor wie ogen heeft om te zien. Een inkijkje lijkt me passend, daar gaan we….
In de Noordse (of zo je wil de IJslandse sagen) mythologie wordt Odin (of Wodan) de Alvader genoemd. Odin wordt vaak afgebeeld als windgod die in de Middeleeuwen vereenzelvigd werd met de Rattenvanger van Hamelen. #BringKidsBack
Odin als de speelman die met de schrille tonen van de fluit (het ruisen van de wind) over het hemelpad reed (de Melkweg) het pad dat voor ons nu zichtbaar is in het sterrenbeeld Grote Beer. We kijken immers naar de sterrenhemel uit het verleden….
In de mythologie uit het Noorden is als personificatie van de hemel Odin de minnaar en echtgenoot van de aarde Frigg. Frigg was weliswaar zijn tweede echtgenoot, zij belichaamde wel de beschaafde wereld (de atmosfeer) die wij in onze tijd namen meegeven als Hulda, Holda of Vrouw Holle, Frau Venus en Eástre of Ostara.
De oude Teutoonse stammen, die ook ná de kerstening Eástre in ere hield, vertelt ons dat het bij hen traditie is veelkleurige eieren aan elkaar te schenken als symbool voor de kiem van het leven. Leonardo da Vinci, vele jaren later, liet ons een kijkje nemen in de toestand die ontstaat als ei en zaad elkaar bevruchten. Lees je verder onder de afbeelding…?
Nieuw leven dus. Hoe schokkend is het om te lezen in het nieuws dat Spermadonoren ongewild massadonor zijn….
Als verticaal beeld in vroegere tijden waren er ook de stenen altaren, gewijd aan Ostara en mogelijk als Matronen een beschermende dan wel hulpgevende functie bezitten.
De atmosfeer heeft dus namen gekregen, ook in sprookjes, met een vrouwennaam. Frigg, Holda of Ostara zijn bekende namen, maar ook Berchta, Bertha horen bij de Aardse personificaties. Zij ontfermde zich over de zielen van de ongeboren kinderen en draagt een kruikje bij zich met plantenextracten. Het is deze Bertha die ook vaak afgebeeld wordt met een spinnenwiel, als spinster die in Holland Vrouw Elde wordt genoemd. Naar haar heet de Melkweg, Vrouw-Eldestraat en in de Scandinavische mythologie bosnymfen in dienst heeft die eenzame reizigers verrassen met wonderschone melodieën die ze zingen als tijdverdrijf tijdens het hoeden van het vee.
Alweer die tuin!
De godin Frigg, Ostara – of Eostre zoals ze in het oud Engels wordt genoemd wordt meestal gezien als de godin van de dageraad en/of het voorjaar. Als godin van de dageraad is zij eveneens verwant met de Griekse Eos. In de Germaanse mythologie wordt het Paasfeest respectievelijk Ostern en Easter genoemd. Sommigen zien hier een verwijzing in naar de aloude naam van april, Eosturmonath, wellicht is het eigenlijk een verwijzing naar de Paasmaand en zo weer Eos of Eostre in haar Angelsaksische gedaante in het licht zet.
Het is de Germaanse kalender die de namen van de maanden volgt van nieuwe maan tot nieuwe maan. Mogelijk werden de feesten voor Ostara gehouden bij Volle maan (in april). Zo zijn we weer terug bij de eerste volle maan na het begin van de lente, de Palmzondag die de week naar Pasen in ons deel van de wereld vormgeeft en ons de tuin doet ingaan. Niet zozeer om te lijden, maar om iets bewust te worden. Daarmee krijgt je biografie zogezegd haar verankering – in het eigen ‘ik-ben’ – de kern van de persoonlijkheid. De kracht die je daardoor wint, kun je inzetten in elke volgende situatie waarin iets niet lukt je een beetje laten dragen in het vertrouwen dat het altijd verder gaat en een volgende keer beter zal gaan.
In de Paastijd richten we onze aandacht ook op de godin van de dageraad. Zij reist met ons mee in de week van Palmpasen naar de Paasdagen zelf. Deze week wordt gezien als de oerweek, de week die ons wakker maken wil voor de overgang van de maancyclus naar de zonnecyclus. De godin van de dageraad wil ons wakker maken. In het boek de Nieuwe Aarde noemt Eckhard Tolle dit ‘ontwaken’. Het proces van ontwaken volgens Eckhart Tolle start bij mensen die in de eerste stadia van het ontwakingsproces zitten zijn er niet meer zeker van wat hun uiterlijke doel is. Het is een aanrader voor jou als je er met het biografisch onderzoek niet uitkomt of zelfs niet mee begonnen bent.
De dragende kracht heeft dus een verticale richting, net als bomen en mensen die zich verbinden met het belang van bomen. Levensbomen waarbij de onderste chakra’s te verbinden zijn met hulp van de vierdeling van de universele archetypen in de Mens: Vuur, Water, Lucht en Aarde (door C.G. Jung vertaald naar de Intuïtie, Gevoel, Denken en Gewaarworden functies) Voor wie zichzelf niet gevonden heeft in de driedeling van denken, willen en voelen is het nu je kans dit alsnog te vinden en te beseffen dat je hiermee je ego positie (vanuit je geboortedatum) hebt gevonden.
De vier windstreken en haar steunpilaren hebben in elke cultuur en traditie een vaste kwaliteit waarmee we ons gemakkelijk identificeren. In Europa rekenen we onszelf tot ‘het westen’ – we polariseren sterk met het oosten en verbinden ons minder met het noorden en het zuiden.
Ps. Wanneer ‘denken’ de hoofdfunctie is, is het ‘voelen’ de minst bewuste functie en omgekeerd. Ze staan tegenover elkaar en kunnen niet tegelijkertijd aanwezig zijn. Dit geldt ook voor de andere tegengestelde functies ‘gewaarworden’ versus ‘intuïtie’. Onder de afbeelding vind je nog een klein stukje tekst:
ets van Rembrandt met de tuinman gevonden via https://www.artway.eu/nl/posts/rembrandt-de-opgestane-christus-verschijnt-aan-maria-magdalena
Van harte wens ik je toe dat je in het verhaal over de oorsprong van dit jaarfeest je een richting biedt, al is het maar in de namen. Zo is de maand april in het oudhoogduitse Ostermanoth en Oudengelse eostermonath dit kun je vertalen als ooster-maand. Zo is de lente met de paascyclus verbonden en doorheen de tijd in vele vormen en tradities tot leven gekomen. Het reikt ons nieuwe beelden aan die uit het verleden komen en toekomstkracht in zich dragen door je er opnieuw mee te verbinden. Als we het beeld, dat we hebben, gaan onderzoeken, komen we meer over onszelf te weten.
De opening luidt: ‘er was eens…’ en vind je in het menu van deze website – Ik leerde van Bert Voorhoeve dat sprookjes vertellen over beelden, beelden die in ieder mens leven het innerlijk van de mens beschrijven. In sprookjes wordt verteld over het leven en de ontwikkeling van de mens. Als je deze stap kunt zetten is verhaal op de weg naar Golgotha (schedelplaats) te verbinden met de zeven chakra’s en kun je de verticale richting een impuls geven. Morgen, donderdag is in de stille of Goede week gewijd aan Jupiter.
Het was mijn intentie iets meer te willen begrijpen over de oorsprong van Pasen en de relatie met de godin van de dageraad. Wens je vrolijke dagen waarin ook vreugde je metgezel wil zijn. Heb compassie….
nb: De inademing van Moeder Aarde begint bij de zomerzonnewende, ons ritme is dus nog gericht op het uitademen. Dat zie je in de natuur, alles wordt weer kleuriger, weelderiger en komt tot leven. Dát is de vormgevende kracht die de biografie beschrijft. Bios betekent immers leven en graphein schrijven.
© Joke Vesseur april 2025
Mythos betekende ‘verhaal van een dichter’ – mythologie verbindt ons met de grote vragen van het mysterie van het menselijk bestaan. Ook de Scandinavische volkeren uit de Vikingtijd beantwoordden deze vragen in de vorm van mythen en legenden. Orde en Wanorde in de gedaante van reuzen, dwergen en schikgodinnen bewonen verschillende werelden. Voor dit artikel heb ik graag gebruik gemaakt van de noordse mythologie van folklorekenner Helene Adeline Guerber. Een aanrader.
fluisteralsjeblieft 